سهمیه استعداد درخشان، اصطلاحی است که در سال‌های اخیر به شکلی جدی وارد ادبیات کنکورهای تحصیلات تکمیلی در کشور ما شده است. بسیاری از دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی، از جمله پرستاری، در آستانه ورود به مقطع کارشناسی ارشد پرستاری، با پرسش‌هایی در این زمینه روبه‌رو هستند.
پرسش‌هایی از این جنس:
- آیا من مشمول سهمیه استعداد درخشان هستم؟
- تفاوت سهمیه با آزمون و بدون آزمون چیست؟
- برای استفاده از سهمیه باید چه مراحلی را طی کنم؟
- آیا فقط یک‌بار میتوانم از این امتیاز استفاده کنم؟
این مقاله تلاشی است برای پاسخ دادن به این ابهامات. تلاش می‌کنیم با زبانی ساده اما دقیق، تصویری شفاف از این سهمیه ارائه دهیم تا تصمیم‌گیری برای شما آسان‌تر شود.
سهمیه استعداد درخشان ارشد پرستاری به زبان ساده
گوینده : ایمان طاهری | انتشار در سال ۱۴۰۳ | مدت : ۵ دقیقه
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
سهمیه استعداد درخشان چیست؟
اگر بخواهیم تعریفی رسمی‌تر ارائه دهیم، باید بگوییم:
سهمیه استعداد درخشان، نوعی امتیاز ویژه برای دانشجویان برتر مقطع کارشناسی است که میتواند مسیر ورود آن‌ها به مقطع ارشد را هموارتر کند؛ گاه با حذف کامل آزمون، و گاه با تقویت موقعیت فرد در فرآیند پذیرش.
اما این تعریف را می‌توان به دو زیرمجموعه‌ی مهم تقسیم کرد:
سهمیه بدون آزمون
در ساده‌ترین حالت، اگر شما نفر اول ورودی خود در رشته پرستاری باشید، و شرایط عمومی پذیرش را هم داشته باشید، می‌توانید بدون شرکت در آزمون کارشناسی ارشد، مستقیماً وارد دورهٔ ارشد شوید. البته این ورود هم محدودیت‌هایی دارد. شما صرفاً می‌توانید در همان سال فارغالتحصیلی، از این امتیاز استفاده کنید.
برای مثال:
اگر دانشجویی در سال ۱۴۰۴ فارغ‌التحصیل میشود و در میان ورودی‌های رشتهٔ پرستاری، رتبهٔ اول را دارد، فقط همان سال (کنکور ۱۴۰۴) فرصت دارد از این سهمیه استفاده کند.
استفاده‌نکردن از آن در سال مذکور، به منزلهٔ انصراف از حق امتیاز است.
سهمیه با آزمون
نوع دوم سهمیه، که کاربرد بیشتری هم دارد، امتیازی است برای دانشجویانی که در میان ده درصد برتر ورودی خود قرار گرفته‌اند.
در این حالت، شما باید در آزمون کارشناسی ارشد شرکت کنید. اما اگر پذیرفته شوید، این امتیاز در انتخاب رشته و پذیرش نهایی برایتان مزیت محسوب میشود.
از نظر اجرایی، معمولاً دانشگاه شما موظف است این اسامی را به سازمان سنجش اعلام کند و شما نیز باید هنگام ثبتنام، بخش مربوط به سهمیه استعداد درخشان را در فرم اینترنتی فعال کرده و کد رهگیری مربوط به آن را دریافت و ثبت نمایید.
کجا بفهمم مشمول سهمیه هستم؟
پاسخ این پرسش، برخلاف تصور بسیاری، چندان پیچیده نیست. کافی است به مرکز استعداد درخشان دانشگاه محل تحصیل‌تان مراجعه کنید. آن‌ها بر اساس معدل کل و رتبهٔ شما در بین همورودیها، مشخص می‌کنند که مشمول کدام نوع از سهمیه هستید.
این مراجعه میتواند حضوری یا از طریق سامانهٔ دانشگاه باشد.
توصیه ما به تمام دانشجویانی که معدل بالایی دارند و به‌ویژه کسانی که می‌دانند جزو برترهای کلاس هستند، این است که پیگیر باشند. گاهی یک غفلت ساده باعث از بین رفتن یک امتیاز ارزشمند میشود.
سهمیه چند بار قابل استفاده است؟
در این‌جا باید میان دو نوع سهمیه تفاوت قائل شویم:
- سهمیه بدون آزمون فقط یک‌بار قابل استفاده است، آن هم صرفاً در سال فارغالتحصیلی.
- سهمیه با آزمون تا دو سال اعتبار دارد. یعنی اگر در سال اول از آن استفاده نکردید، در سال بعد هم امکان استفاده برایتان وجود دارد.
اما نکتهٔ مهم این‌جاست:
اگر در سال اول، گزینهٔ استفاده از سهمیه را انتخاب کرده‌اید ولی حتی یک انتخاب رشته هم انجام نداده‌اید، باز هم سهمیه‌تان سوخته محسوب میشود. چون در نگاه سازمان سنجش، استفاده از سهمیه صرفاً به معنای ثبت نهایی آن در زمان ثبتنام است، نه الزاماً انتخاب رشته.
چند نکتهٔ تکمیلی
- استفاده از سهمیه استعداد درخشان، به هیچ عنوان به معنای پذیرش قطعی نیست. حتی در سهمیه بدون آزمون، دانشگاه مقصد باید رزومه و شرایط شما را بررسی و تأیید کند.
- برخی دانشگاهها (به‌ویژه دانشگاه‌های بزرگ) در پذیرش بدون آزمون، شرط معدل خاص یا نمره پایان‌نامه را هم لحاظ می‌کنند.
- سهمیه استعداد درخشان مختص یک بار ورود به مقطع ارشد است. استفاده از آن برای ورود به مقطع دکتری، مستلزم شرایط خاص و مجدد است.
پرسش های متداول
آیا همهٔ دانشگاهها ملزم به پذیرش سهمیه استعداد درخشان هستند؟
خیر. سهمیه بدون آزمون به منزلهٔ «درخواست» شما برای پذیرش است، و دانشگاه میتواند آن را بپذیرد یا نپذیرد.
آیا میتوانم سهمیه بدون آزمون را نگه دارم و بعداً استفاده کنم؟
خیر. فقط همان سال فارغالتحصیلی فرصت دارید.
اگر ثبتنام کنم ولی کنکور ندهم، سهمیه با آزمونم میسوزد؟
خیر. سهمیه با آزمون فقط زمانی استفادهشده تلقی میشود که شما در فرم ثبتنام آن را درج کرده باشید.
آیا دانشگاه آزاد هم این سهمیه را دارد؟
بله، ولی شرایط و نحوهٔ اجرای آن ممکن است متفاوت باشد.
اگر معدل کل بالا داشته باشم ولی تعداد همورودیها کم باشد چطور؟
ملاک رتبه در میان دانشجویان همورودی است. اگر مثلاً ورودی شما ۹ نفر باشد، فقط یک نفر (۱۰ درصد اول) سهمیه دارد.
