انتخاب رشته یکی از مهمترین و حیاتیترین مراحل بعد از شرکت در کنکور ارشد است؛ مرحلهای که میتواند مسیر تحصیلی و حتی زندگی حرفهای شما را تا سالها تحت تاثیر قرار دهد.
تصمیمات شما در این بازه محدود، سرنوشت ادامه تحصیل، شهر محل زندگی، روابط شخصی و خانوادگی و حتی شغل آیندهتان را رقم میزند. بنابراین لازم است با دقت، آگاهی و روشی سیستماتیک سراغ این مرحله بروید و معیارها را دقیق بررسی کنید.

چیدمان اولویت انتخاب رشته ارشد پرستاری
گوینده : احسان جلال آبادی | انتشار در سال۱۴۰۴ | مدت : 4 دقیقه
مثال ها:
مثال برای نحوه چیدن اولویت ها در انتخاب رشته ارشد پرستاری

مثال ۱ چینش گامبهگام انتخاب رشته
گوینده : احسان جلال آبادی | انتشار در سال۱۴۰۴ | مدت : 3 دقیقه

مثال ۲ چینش گامبهگام انتخاب رشته
گوینده : احسان جلال آبادی | انتشار در سال۱۴۰۴ | مدت : 2 دقیقه
در این مقاله، قصد داریم با بررسی جامع ابعاد انتخاب رشته، یک راهنمای عملی به شما بدهیم تا بتوانید چینش صحیح کد رشتهها و دانشگاهها را بر اساس موقعیت شخصیتان انجام دهید. این مقاله با مثالهای واقعی برای افراد شاغل یا غیرشاغل، متاهل یا مجرد، و با هر سطحی از امکان رفت و آمد بین شهرها، طراحی شده است.
در انتها، خواهید دانست که باید برای رتبه خود چگونه یک استراتژی بچینید، و با چه منطقی لیست انتخابهای خود را بسازید تا بیشترین شانس قبولی و رضایت را داشته باشید.
آنچه در این مقاله خواهید خواند:
چرا انتخاب رشته مهمترین بخش فرآیند پذیرش است؟
انتخاب رشته صرفا پر کردن یک فرم نیست؛ بلکه باید آن را تصمیمگیری بر سر چهارراه زندگی بدانید. ممکن است با یک انتخاب ناآگاهانه، سالهای زیادی را به رفتوآمدهای طاقتفرسا، ترک شغل مناسب، دوری از خانواده یا حتی سرخوردگی از رشته و گرایشتان بگذرانید.
از طرف دیگر، یک انتخاب هوشمندانه با شناخت کافی نسبت به علایق، موقعیت شغلی، شرایط خانوادگی و ظرفیتهای شخصی میتواند دوران تحصیل ارشد را به یکی از موفقترین و آرامترین دورههای زندگی شما تبدیل کند.
اهمیت درک مثالها در فرآیند انتخاب رشته
بسیاری از دغدغهها و ابهاماتی که در انتخاب رشته وجود دارد، تنها با شنیدن و درک مثالهای واقعی قابل فهم میشود. شرایط هر فرد منحصر به فرد است و نمیتوان برای همه یک نسخه مشابه پیچید. به همین دلیل توصیه میشود علاوه بر خواندن توضیحات این مقاله، مثالهای ارائه شده را به دقت بخوانید و سپس موقعیت خود را با آن منطبق کنید.
دو فاکتور اصلی: گرایش یا محل دانشگاه؟
پیش از شروع به چینش انتخابها، باید تکلیف خود را با این سوال اساسی روشن کنید: آیا گرایش برایم مهمتر است یا محل دانشگاه؟
پاسخ به این پرسش کاملا به شرایط شخصی شما مرتبط است و نمیتوان یک قاعده ثابت برای همه ارائه داد. تصمیم شما بستگی مستقیم به وضعیت شغلی، خانوادگی، امکان جابجایی و اولویتهای زندگی شما دارد.
1. افرادی که اولویتشان گرایش است
گروهی از داوطلبان، معمولا فارغالتحصیلان مجرد و بدون شغل ثابت، محدودیتی برای رفتوآمد یا اقامت در شهرهای مختلف ندارند. این افراد معمولا راحتتر میتوانند نسبت به انتخاب شهر و تحمل غربت و جابجایی تصمیم بگیرند و در نتیجه گرایش تحصیلی خود را در اولویت قرار میدهند. برای این دسته اولویت باید تمرکز بر انتخاب گرایش مورد علاقهشان باشد.
2. افرادی که اولویتشان محل دانشگاه است
در مقابل، کسانی که شاغل هستند، متاهلاند یا تعهدات خانوادگی دارند (مثلا در یک شهر خاص زندگی میکنند، شغل ثابتی دارند یا فرزند دارند) باید توجه بیشتری به محل دانشگاه داشته باشند تا دوران ارشد به تجربهای دشوار و پراسترس تبدیل نشود. مخصوصا برای کسانی که خروج از شهر خود به معنای صرف هزینه و وقت زیاد برای رفت و آمد یا حتی مشکلات خانوادگی باشد.
وضعیت فرد | اولویت انتخاب رشته |
---|---|
مجرد، بدون تعهد شغلی | گرایش |
متاهل، شاغل، دارای فرزند یا تعهد خانوادگی | محل دانشگاه |
روش گام به گام برای چینش انتخاب رشته:
۱. لیست کردن شهرهای قابل دسترس:
مثلاً فرض کنید ساکن نیشابور هستید و رفت و آمد به شهرهای دور برایتان سخت است. کافیست دفترچه انتخاب رشته را بررسی کرده و شهرهایی مثل مشهد، سبزوار یا گناباد را که رفت و آمد برایتان مقدور است، لیست کنید.
۲. نوشتن گرایشهای هر شهر:
برای هر شهر مجاز (مثلا مشهد، سبزوار، گناباد)، گرایشهای ارائه شده (مثل روان، کودکان، بهداشت) را در جدولی بنویسید.
شهر/گرایش | روان | کودکان | بهداشت |
---|---|---|---|
مشهد | ✔ | ✔ | ✔ |
سبزوار | ✔ | ✔ | ✔ |
گناباد | ✔ | ✔ | ✔ |
۳. تعیین الویت بر اساس علاقه:
ابتدا گرایش محبوب (مثلا روان) را در هر شهر نزدیک قرار دهید:
- مشهد روان
- سبزوار روان
- گناباد روان
پس از اتمام گرایش اول، سراغ دومین علاقه میروید:
- مشهد کودکان
- سبزوار کودکان
- گناباد کودکان
و همینطور ادامه میدهید.
۴. حذف شهرهای دور:
اگر محدودیت رفت و آمد دارید، زدن گرایش مورد علاقه در شهر دور (مانند تهران) توصیه نمیشود، چون هر هفته سفر خستهکننده میشود و هزینههای مالی و زمانی سنگینی بر شما تحمیل خواهد کرد.
توصیه کلیدی:
حتی اگر گرایش خاصی مانند “روان” را بسیار دوست دارید، اما این گرایش فقط در شهر دور وجود دارد، بهتر است گرایشی که علاقه کمتری به آن دارید را در شهر نزدیکتر انتخاب کنید؛ چون تجربه ثابت کرده است مسائل شغلی و خانوادگی در طول دوره ارشد اهمیت بیشتری پیدا میکند.
انتخاب رشته برای افراد فاقد محدودیت رفتوآمد
(مجرد یا امکان جابجایی بالا)
اگر مجرد هستید یا وضعیت شما به نحوی است که محدودیت زندگی و شغلی ندارید (مثلا به راحتی میتوانید به دیگر شهرها نقل مکان کنید یا در آن شهر بسادگی شغل پیدا کنید)، مسیر انتخاب رشته متفاوت است.

انتخاب رشته برای افراد فاقد محدودیت رفتوآمد
گوینده : احسان جلال آبادی | انتشار در سال۱۴۰۴ | مدت : 3دقیقه
در این حالت ترتیب انتخابها به این صورت خواهد بود:
۱. انتخابهای خوشبینانه:
این دسته انتخابهایی هستند که احتمال قبولی شما در آنها کمتر است (مثلا بر اساس رتبههای سال گذشته، رتبه شما پایینتر از آخرین فرد قبولی است)، اما چون برخی سالها ممکن است اتفاقات غیرمنتظرهای بیفتد، زدن آنها کاملا منطقی است تا شانستان را امتحان کنید.
۲. انتخابهای منطقی:
اینها دانشگاهها و گرایشهایی هستند که بر اساس رتبههای قبولی سالهای قبل، برای رتبه فعلی شما شانس قبولی خیلی بالایی دارند.
۳. انتخابهای بدبینانه:
در این بخش انتخابهایی را میگذارید که حتی با رتبهای بسیار پایینتر از شما هم معمولا دانشجو میپذیرند. این قسمت بیمه شماست: اگر هیچکدام از انتخابهای قبلی عملی نشد، حداقل در آنها پذیرفته میشوید و اصطلاحا “مردود” نمیشوید.
دستهبندی انتخابها | تعریف | مثال |
---|---|---|
خوشبینانه | شانس قبولی کم؛ ولی بر اساس علاقه یا دانشگاه ویژه | رتبه 150، آخرین قبولی 50 |
منطقی | شانس قبولی بالا بر اساس کارنامههای سال پیش | رتبه 150، قبولی سال پیش حدود همین رتبه |
بدبینانه | قطعاً پذیرفته خواهید شد؛ پایینترین شانس قبولی | رتبه 150، آخرین قبولی سال پیش 400 |
چرا باید سه دسته انتخاب داشته باشیم؟ (خوشبینانه، منطقی، بدبینانه)
انتخاب رشته یک قانون ثابت ندارد و رفتار داوطلبان در هر سال میتواند همهچیز را تغییر دهد. ممکن است یک رشته در یک سال پرطرفدار باشد و در سال دیگر، کمتر انتخاب شود. از این رو، رعایت سهگانه خوشبینانه-منطقی-بدبینانه، ضریب اطمینان پذیرفته شدن شما را بالا خواهد برد و استرس “مردود” شدن را به حداقل میرساند.
فرمول کلی برای انتخاب رشته موفق
- خودتان را دقیق ارزیابی کنید:
وضعیت شغل، تاهل، امکان جابجایی، علاقه به گرایشها و محدودیتهای زندگی را کاملاً شفاف کنید.
- گرایش یا محل تحصیل؟
با توجه به خودارزیابی، یک معیار را در اولویت قرار دهید.
- جدول بندی و اولویتبندی:
شهرها و گرایشها را در جدولی بنویسید و چینش انتخابها را بر اساس اولویت واقعی انجام دهید، نه فقط علاقه یا ایدهآل ذهنی.
- سه دسته انتخاب داشته باشید:
خوشبینانه (شانس کم اما جذاب)، منطقی (شانس زیاد و مورد انتظار)، بدبینانه (شانس قطعاً قبول).
- نتیجه، تابع فرمولی جادویی نیست:
هر سال دادههای انتخاب رشته و ترکیب رقبا متفاوت است؛ با انتخابهای متنوع شانس موفقیتتان را چند برابر کنید.
- حتماً مثالها و تجربیات افراد قبلی را بررسی کنید؛ تجربهها بهترین راهنماها هستند.
تذکر!
پیشنهاد میکنیم حتما لیست انتخابهایتان را مشابه نمونه بالا جدولسازی کنید، نیازهای شخصیتان را کاملاً لحاظ نمایید و برای مشاوره تکمیلی با تجربههای قبلی تعامل داشته باشید تا از پشیمانی و خطاهای رایج دور بمانید.